DOCUMENT DE TREBALL – 6. POBLADORS DE LA BORRIANA MEDIEVAL.
Fixa’t en els textos següents. No importa si no els comprens massa, perquè el que importa és que descobrisques els noms de les persones que s’hi mencionen i els subratlles.
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regni Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum presenti carta per nos et successores nostros donamus, concedimus, et laudamus per propriam hereditatem, liberam et francham, in perpetuum, vobis dilecto nostro R. Patot, domorum Templi in Provincia et Yspania magistro, et per vos sancte domui Templi et fratribus eiusdem, tam presentibus quam futuris, alqueriam que dicitur Benahamer et alqueriam que dicitur Matella, que sunt in termino Burriane.
Ita quod predictas alquerias emparetis in continenti, et eas tradimus vobis, et vos in possessione mittimus earundem cum hac carta.
Quas habeatis cum terminis et pertinenciis suis, cum introitibus et exitibus, cum pratis, pascuis, herbis, aquis et lignis, cum furnis et molendinis, cum domibus sive rahallis qui sunt vel fuerint infra terminos earundem, et cum decimis etiam universis omniun fructuum, expletorum et exituum terre ipsarum alqueriarum, et cum aliis universis que pertinent ad easdem, ad habendum, tenendum, possidendum et expletandum, ad dandum, etiam vendendum, impignorandum, alienandum, populandum, stabiliendum et collocandum, et ad omnes vestras voluntates perpetuo faciendas .
Manifestum sit omnibus quod nos, Jacobus, Dei gratia rex Aragonum et regis Maioricarum, comes Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani; cum hanc presenti carta donamus, concedimus, et laudamus imperpetuum, franchas et liberas vobis dilecto nostro frater Hugoni de Folio Alquerio, castellano Emposte, et per vos sancte domui Hospitale Iherosolimitani et fratribus eiusdem, presentibus et futuris, omnes domos illas que sunt in villa de Buriana, que fuerunt et tenebat Abdezalen, sarraceno, cum illis aliis domibus que sunt contigue, illis sicut sunt iuxta murum ville et vadunt usque ad portam que dicitur de Dertusa, et cum tota illa hereditate herma et populata, que pertinebat eidem sarraceno et domibus supradictis.
…donamus, concedimus, et laudamus per propriam hereditatem, liberam et francham, vobis dilecto nostri fratri Ugoni de Folioalqueri, castellano Emposte, et per vos domus Hospitale Iherosolimitani, et fratribus eiusdem, presentibus et futuris, alqueria Benirrage, que est in termino de Burriana, cum domibus, campis, vineis, ortis, et terris heremis, populatis, et cum furnis, molendinis, aquis, lignis, erbis, paschuis et pratis…
…donamus, concedimus, laudamus ac liberaliter confirmamus vobis, venerabili et dilecto nostro fratri R. Patoth domorum milicie Templi in Provincia (…)quandam partem ville de Burriana noviter acquisite, sicut affrontat de introitu porte dertusensis que dicitur, et de puteo in antea sicut vadit via continue et exit ad cequiam, que scindit villam et dividit. Et affrontat ad domum que fuit de Aly Almacarre sarraceno, et de ipsa domo sicut tenet et vadit cequia continue usque ad domum que fuit d'Abajud sarraceno. Et de ipsa domo sicut dividit via ad sursum, usque ad furnum qui fuit de Alfayg Abneçmet, sarraceno.
Ergo sicut iste affrontaciones dividunt et assignant, sic donamus vobis quicquid et quantum ab istis affrontacionibus includitur et ambitur, cum domibus et omnibus iuribus et pertinenciis suis.
Addicientes huic donativo sex turres, que affrontant in eo cum tota sua barbacana que ad ipsas sex turres pertinet, ut de cetero prefatum donativum et partem hanc assignatam, cum introitibus et exitibus suis…
…donamus, laudamus, ac liberaliter concedimus domos beate Marie et Ospitali Sancti Johannis Iherosolimitani et vobis venerabili dilecto nostro fratri Ugoni de Folioalquerio, castellano Emposte et fratribus universis, presentibus et futuris in villa de Burriana, omnes domos illas que fuerunt et tenebat Abdeçalem, sarracenus, cum aliis domibus que facti contigum se tenent, cum parietibus earumdem. Omnes domos alias sic affrontant, ex una parte in cequia que transit per villam usque ad murum ville, ex altera parte in via que transit ante portam que fuit predicti Abdeçalem, et de tercia parte in via que vadit usque ad murum, et de quarta parte in murum ville.
Addimus etiam et donamus vobis honorem illud et hereditatem omnem sicut affrontatur ex una parte in cequia que se tenet in honore de Ovecrar Abenajar, et in via de Unda, et in cequia sicut ascendit usque ad molendina trequeria, et ad metam fixam superiorem prope sassum; et de alia parte in via Valencie; et de tercia parte in hereditati que fuit Aceydi, et ascendit usque ad campum que fuit de Aly Abnazmech quondam iusticia de Burriana, et de quarta parte in sassum.
…donamus et concedimus tibi, dilecto nostro Eximino de Lusia, unas casas in Burriana que fuerunt de Aly Avenaçar, sarraceno…,
…donamus et concedimus tibi, dilecto nostro Eximino Petri de Lusia, unas casas que sunt infra villam de Burriana, que fuerunt dez Bal Axubrin…,
…donamus et concedimus vobis dilecto nostro dompno Guillermus Assallit, militi, unas casas infra villam de Burriana, eas scilicet que fuerunt alfandicum tempore sarracenorum, et affrontant in via publica et in macello [..... ..... ..... ..... ..... ..... .....] sicut affrontat ex una parte Guillermus de Ponte et ex altera parte cum hereditate Templi milicie et ex tercia parte cum hereditate Luppi de Luna, et de quarta parte [..... ..... ..... .....]
…donamus et concedimus vobis dilecto nostro dompno P. Didaci, militi, unas casas infra villam de Burriana, que fuerunt de Mahomat Abquillyt, sarraceno…,
…donamus et concedimus vobis Petro de Monte Alteto, unas casas infra villam de Burryana, que afrontant ex una parte in casas dompni Sancii Martini Navarro, militis, et ex aliis tribus partibus in vias publicas, ut de cetero predictas casas et cum stabulo et arbore sicut que est ibi et omnes pertinenciis universis suis…
…donamus et concedimus tibi fideli nostro Raymundo de Fraga in Burryana et in suis terminis, unum casalem et unum ortum, et tres iuvatas terre, in hereditate que fuit de Eyga Abenxunef.
Predictum casale affrontat ex una parte in casale Dominici Monçonis, et ex alia parte in casale Raymundo Davinassa, et ex tercia parte viam publicam.
Predictum ortus affrontat ex una parte in rivo Sico, et ex alia parte in ortos domini Regis, et ex terciam partem in caveis.
Predicta hereditas affrontat ex una parte in hereditate de Altabella, et ex altera parte in hereditate de Marco Luppis, et ex tercia parte in hereditate de Adalyles.
…cum presenti scripto nostro damus vobis et concedimus Gaschon, quendam hereditatem in termino de Burriana, qua continetur ex prima parte cum hereditate de Martorel, juglar, ex alia parte Bartolomeo de Calataiu, ex alia parte cum cequia, ex quarta vero parte cum via publica. Ad huc damus vobis unum campum circa de mulino de rui Exemeniç de Taust, ex alia parte in hereditate de fratris d'Ucles. Preterea damus vobis duos casales in rafal de Burriana, sicut affrontant de duabus partibus viis publicis.
…donamus et concedimus vobis dilectis nostris Bartholomeode Arbanes, Egidio Garcez et Luppo de Sparço, VII juvatas de terra in termino de Burriana; videlicet in alqueria de Benylayna, in hereditate que fuit Petri Garcez de Rueda, que affrontant ex una parte in hereditate Dominici Luppi de Paniar, et ex altera parte in hereditate Bernardi de Villa Viridi, et ex aliquis duabus partibus in cequiis…
…donamus et concedimus vobis, venerabili et dilecto nostro fratri Hugo de Folioalquerii, magistro Hospitalis, et per vos domum et fratribus Hospitalis, presentibus et futuris, illam quintam partem quam nos retinuimus in molendino vestro de Burriana…
…donamus, concedimus, laudamus et tradimus imperpetuum, per hereditatem propriam, liberam et francham, vobis venerabili et dilecto nostro fratri Hugoni de Montelauro, magistri Templi, et per vos domui et fratribus eiusdem domus, tam presentibus quam futuris, alqueriam nostram que dicitur Cecha, que est in termino Burriane, cum terminis et pertinenciis suis, cum introitibus et exitibus, cum melioramentis ibi factis et faciendis, cum pratis, paschuis, herbis, aquis et lignis, cum terris cultis et incultis, cum ortibus et arboribus fructiferis et infructiferis, cum vineis et furnis et molendinis, et cum aliis universis et singulis pertinentibus…
…nos frater Bernardus de Portella, preceptor Mirabeti et tenens locum magister, cum consilio et voluntate fratris Gauterii, preceptoris domus Valentie et Borriane, fratris Dalmacii de Fenoillario, preceptoris Monsonis, fratris Guillermi de Monte, preceptoris Vilella, fratris Guillermi de Ager, preceptoris Cantevetule, fratris Fulchonis, preceptoris Castelloti, fratris Guillermi de Monteguerino, preceptoris de Corbins, fratris Guillermi Almoravi, preceptoris Exiverti, et aliorum fratrum nostrorum, per nos et omnes successores nostros et fratres Templi, presentes pariter et futuros, cum hoc presenti publico instrumento perpetuo valituro, damus, tradimus, et concedimus imperpetuum, ad populandum, vobis omnibus populatoribus et posteritati vestre, alqueriam nostram que dicitur Seca, que est in termino Borriane…
In Dei nomine et eius gratia. Noverint universi, quod nos, frater Guiraldus Amici, humilis castellanus Emposte, de consilio et voluntate fratris Bernardi de Salanova, et fratris Petri de Monte Falcono, prioris Burriane, tenentis locum comendatoris, et fratris Petri Sanxís, et fratris Petri Romei, et fratris Petri Pulina, et fratris Petro Carbó, el aliorum fratrum nostrorum in nostra baylia comorantibus; per nos et omnes nostros presentes et futuros, damus et stabilimus, ad bene laborandum et ad bene excolendum, vobis, Arnaldo de Golifas et Berengario de Apiera, et Johanni Peris, et Petro de Taliata, et vestris, imperpetuum, alcareyam nostram que vocatur Biniamir, quam habemus et habere debemus in termino Burriane…,
QÜESTIONARI
1) Destria entre els pobladors antics, els àrabs, i els nou vinguts, els cristians. Caldrà que faces dos llistats per separat.
2) Fes una relació de les alqueries citades als texts. Quines d’elles tenien molí ? A qui foren donades?
3) De les descripcions que es fan del terme, podries extraure quins eren els productes agrícoles i ramaders més abundants
4) Sobre un plànol de la ciutat medieval, situa les propietats que has pogut identificar en els textos anteriors.
